Project Description
Generalštab u Ulici Kneza Miloša 33 projektovan je i izgrađen između dva svetska rata, kada Beograd postaje politički i administrativni centar nove države, Kraljevine SHS. Zdanje je od nastanka do danas imalo istu namenu: tu je bilo smešteno Ministarstvo odbrane i vojne službe. Zato je i “Sala ratnika” bila zatvorena za javnost, a Beograđani su retko imali priliku da iznutra vide enterijer ovog bisera arhitekture sa velelepnom dvoranom.
Impozantno zdanje, bogate arhitektonske i dekorativne plastike, Generalštab je građen između 1924. i 1928. godine po projektu ruskog arhitekte Vasilija Baumgartena. Zdanje je ostalo jedan od najistaknutijih primera javnih građevina podignutih u Beogradu u duhu akademizma. Na samom početku, bilo je tu smešteno Ministarstvo vojske i mornarice, a danas se u njoj nalaze i Vojno-bezbednosna agencija i Vojno-obaveštajna agencija.
Enterijer je veoma bogato i sa pažnjom izrađen. Upotrebljeni su raznovrsni materijali i dekorativni elementi pri obradi podova, zidova i tavanica, preuzeti uglavnom iz antičke i renesansne epohe. Tehnički gledano, ocenjuju arhitekte, zgrada je besprekorno izvedena. Ulaz i svečana “Sala ratnika“ su najbogatije rešeni. Iznad ulaza u salu, na grubo tesanom kamenu postavljen je reljef “Samson i lav” Vladimira Zagorodnjuka.
Sala ima bočno postavljene prozore, obloženih svetlim i tamnim mermerom. Između njih niz ritmično postavljenih mermernih stubova, sa jonskim kapitelima. Iznad stubova su poprsja ratnika u panciru koji “čuvaju” salu i po kojima je i dobila ime. Skuplture su rađene u gipsu, ali je veština bojenja i senčenja svih detalja, doprinela je ozbiljnoj atmosferi i osnažila sasvim drugačiji utisak: bronzani vojnici u stroju duž bočnih strana sale.
Tavanica je dekorisana medaljonima i floralnim elementima, a iznad polukružnih prozora i galerije, smenjuju se ovalni ornamenti sa predstavama dvoglavog orla i srpskog grba. U rozetama centralnih polja na tavanici su masivni mesingani lusteri, bogati ornamentima, a ne manje značajan element unutrašnje dekoracije je i geometrijski uklapan parket, napravljen od čak četiri vrste drveta. Celu unutrašnju dekoraciju izvela je radionica Spase Petrovića.
Budući da je zgrada Generalštaba delila sudbinu zemlje, svako istorijsko razdoblje je u njoj ostavilo pečat. U “Sali ratnika” se mogu videti grbovi Kraljevine SHS u raskošnom medaljonu iznad ulaznih vrata i vojne simbole dvoglavog orla u ornamentu smeštenom iznad skulptura ratnika. Tu su i grbovi sa četiri ocila i lavom iz perioda Republike Srbije i Crne Gore. Tokom restauracija sale, izvajani su i postavljeni i grbovi sa državnim obeležjima Srbije. Grb Srbije nalazi se iznad ulaznih vrata, u središtu ornamenta sa vojničkim simbolima koji nose dve ženske figure.
Autor: Blic Online
